Warto wiedzieć - WZW typu A

  O chorobie
 Co to jest wzw A?
 Wirusowe zapalenie wątroby typu A (wzw A) to ostra choroba zakaźna wywołana przez wirusa HAV (Hepatitis A Virus).
Wirusowe zapalenie wątroby typu A określane jest potocznie jako żółtaczka pokarmowa.
Choroba szerzy się głównie drogą fekalno – oralną (choroba „brudnych rąk”).
  Do zakażenia może dojść podczas: 

• bezpośredniego kontaktu z osobą zakażoną,
• spożycia zakażonej żywności,
• spożycia zakażonej wody (także w formie kostek lodu),
• umycia rąk w zakażonej wodzie,
• w następstwie kontaktów seksualnych.

 Wśród mężczyzn mających seks z mężczyznami wzw A może szerzyć się epidemicznie w wyniku kontaktów seksualnych (nie tylko analnych), w tym przez bezpośredni kontakt oralno–analny, jak i poprzez kontakt oralny z częściami ciała oraz powierzchniami, na których znajduje się wirus.
 Okres od zakażenia się do wystąpienia pierwszych objawów może wynosić od 15 do 50 dni (średnio 30 dni). Osoba chora wydala duże ilości wirusa wraz z kałem nawet przez kilka tygodni, przy czym wydalanie wirusa może zacząć się od 2 do 3 tygodni przed wystąpieniem żółtaczki, a zatem w czasie gdy osoba ta wydaje się jeszcze zdrowa. Wydalanie wirusa z kałem może trwać nawet do 6 tygodni od zakażenia. Dłuższe wydalanie wirusa z kałem występuje głównie u dzieci, u immunokompetentnych dorosłych ilość wirusa wydalanego z kałem gwałtownie spada po pojawieniu się żółtaczki. Wirus znajduje się także we krwi oraz ślinie chorego. 
  Jakie są objawy wzw A?
  Zakażenie wzw A przebiega: 

• bezobjawowo, lub
• z łagodnymi objawami, lub
• z różnie nasilonymi objawami od objawów grypopodobnych (w pierwszym okresie) oraz objawów ze strony układu pokarmowego: odbijanie, zgaga, nudności, wzdęcia, uczucie wczesnej sytości, ciemny mocz, do żółtaczki (czyli zażółcenia skóry, białkówki oczu czy błon śluzowych). Mogą występować ostre stany zapalne i uszkodzenie miąższu wątroby.

 U dorosłych choroba ma z reguły nagły początek i ciężki przebieg, wymagający hospitalizacji. U 70% osób przebiega pod postacią żółtaczki. Zwiększone ryzyko cięższego przebiegu choroby występuje u osób zakażonych wirusem wzw B lub wirusem wzw C. U dzieci do 5 r.ż. zachorowania są rzadkie, a jeżeli do nich dojdzie, to choroba przebiega bezobjawowo lub bardzo łagodnie.
 Odporność po zachorowaniu utrzymuje się całe życie.

  O szczepionce
 Jakie rodzaje szczepionek przeciw wzw A są dostępne w Polsce?
 Szczepionki przeciw wzw A zawierają inaktywowany wirus HAV.
 Szczepionki przeciw wzw A dzieli się na:

• monowalentne (wymagają podania 2-ch dawek w optymalnym odstępie 6-12 miesięcy, jednak zgodnie z informacją w Charakterystyce Produktu Leczniczego druga dawka szczepionki Avaxim może być podana do 36 miesięcy po pierwszym szczepieniu, a druga dawka szczepionki Havrix Adult może być podana do 5 lat od podania pierwszej dawki). Szczepionki różnych producentów mogą być stosowane zamiennie.
• skojarzone uodparniające przeciw wzw A i wzw B w jednym wkłuciu (wymagają podania 3-ch dawek w odstępie 0-1-6 miesięcy). W sytuacji kiedy wymagane jest podanie dawki przypominającej zamiast szczepionki skojarzonej można zastosować szczepionkę monowalentną.

 Skuteczność szczepionki przeciw wzw A mierzona poziomem przeciwciał oceniana jest na ok. 95% po podaniu 1 dawki szczepionki oraz 98-99% po podaniu dwóch dawek szczepionki.
 Dlaczego warto szczepić się przeciw wzw A?
 Szczepienie przeciw wzw A jest najlepszym sposobem zapobiegania zachorowaniom. Skuteczność szczepienia przeciw wzw A, po podaniu 2-ch zalecanych dawek, oceniana jest na poziomie 98%, utrzymuje się nie krócej niż 15 lat. Nawet zachowanie podstawowych zasad higieny nie zagwarantuje pełnej ochrony przed zachorowaniem. W przypadku wystąpienia objawy wzw A utrzymują się od kilku tygodni do nawet kilku miesięcy.
 Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw wzw A?
 Szczepienia przeciw wzw A są przeznaczone do stosowania wszystkim osobom nieszczepionym od 1 r.ż.

• dzieciom w wieku przedszkolnym, szkolnym i młodzieży, które nie chorowały na wzw A,
• pracownikom służby zdrowia, żłobków, przedszkoli, pracującym w wojsku,
• osobom planującym podróże do krajów rozwijających się i innych o wysokiej zapadalności na wzw A (turystom, wojskowym na misjach itp.),
• osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, obsłudze urządzeń kanalizacyjnych i innych mających kontakt z zanieczyszczeniami i odpadami komunalnymi,
• pacjentom z przewlekłymi chorobami wątroby zwłaszcza zakażonych wirusem wzw typu B i C,
• osobom z otoczenia chorych na wzw A,
• zakażonym HIV,
• osobom uzależnionym od narkotyków,
• mężczyznom mającym seks z mężczyznami,
• osobom chorym na hemofilię.

 W przypadku planowanej podróży szczepionkę optymalnie należy podać przynajmniej 2 tyg. przed wyjazdem, ponieważ przeciwciała wykrywane są 12-15 dni po podaniu pierwszej dawki szczepionki.
 Znane są wyniki badań, które wskazują, że zasadne jest szczepienie nawet bezpośrednio przed wyjazdem w podróż, ponieważ odporność pojawia się już po kilku–kilkunastu dniach po podaniu pojedynczej dawki szczepionki przeciw wzw A , jeszcze przed uzyskaniem dodatnich wyników poziomu przeciwciał.

     Źródło: szczepienia.pzh.gov.pl