Warto wiedzieć -  kleszcze

Bezpieczne Wakacje – Przepis GIS: By mały kleszcz nie stał się dużym problemem!

Gdy temperatura w ciągu doby przekroczy 5-7°C i jest wilgotno, kleszcze rozpoczynają swoją aktywność. Po przebudzeniu ze snu zimowego od połowy marca muszą znaleźć swojego żywiciela. Pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec-czerwiec, drugi zaś przypada we wrześniu. Aktywność kleszczy kończy się z chwilą obniżenia średniej temperatury powietrza poniżej 5-7°C, co zazwyczaj w Polsce przypada w październiku i listopadzie. Sezon aktywności może zostać zaburzony poprzez anomalie występujące w przyrodzie, pajęczaki te może spotkać nawet zimą w cieplejszy dzień. Do spotkania z kleszczem najczęściej dochodzi w miejscach porośniętych trawą lub krzewami. Zarośla stanowią idealne miejsce oczekiwania na swoją „ofiarę”, kleszcze najczęściej kryją się na zacienionej spodniej stronie liści, nie wyżej niż 1-1,5 m. Najbardziej aktywne są w godzinach porannych i wieczornych.

Jak uchronić się przed kleszczem?

• Odpowiednie ubranie np. długie spodnie, koszula z długim rękawem i kapelusz znacznie utrudni drogę kleszcza do naszej skóry.
• Wybierając jasną odzież jesteśmy w stanie zauważyć pasożyta i w porę go usunąć.
• Stosowanie preparatów odstraszających kleszcze będzie stanowiło dodatkową ochronę, pamiętajmy jednak o stosowaniu ich zgodnie z zaleceniami na etykiecie.

Po powrocie ze spaceru dokładnie obejrzyjmy całe ciało, kleszcze lubią miejsca, gdzie skóra jest najcieńsza: ręce, nogi, głowę- na granicy włosów i za uszami, zgięcia stawów, pachwiny oraz fałdy skórne. (na rękach, nogach, głowie – na granicy włosów i za uszami, w zgięciach stawów, w pachwinach oraz fałdach skórnych).

Co zrobić, gdy zaobserwujesz na swoim ciele kleszcza?
Należy go niezwłocznie usunąć w prawidłowy sposób:

• usuwamy tylko w sposób mechaniczny, najlepiej plastikową pęsetą lub specjalnym przyrządem dostępnym w aptece,
• należy chwycić kleszcza tuż przy skórze, za przednią część ciała i zdecydowanym ruchem pociągnąć ku górze,
• miejsce ukłucia przemyj wodą utlenioną lub 40% alkoholem do dezynfekcji
• dokładnie umyj ręce,
• miejsce po wkłuciu należy obserwować kilkanaście tygodni zwracając uwagę również na ogólne samopoczucie, w przypadku wystąpienia niepokojących objawów, skonsultować się z lekarzem,

Jeśli nie jesteś pewny, czy będziesz umiał właściwie usunąć kleszcza, zgłoś się do lekarza!                          Teleporada
Nie należy wykręcać kleszcza bezpośrednio palcami lub usuwać go za pomocą substancji natłuszczających!

Pamiętaj!

Jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia. Ocenia się, że nawet jeśli kleszcz był zakażony to w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.

Kleszcze groźne są dla zdrowia.

Borelioza to wieloukładowa choroba zapalna, początkowo atakująca skórę, następnie stawy, ośrodkowy układ nerwowy i inne narządy, w tym serce. Nieleczona choroba może powodować poważne następstwa zdrowotne. Zakażenie boreliozą w pierwszej fazie przebiega bezobjawowo. Widoczne objawy w postaci okrągłego lub owalnego rumienia o czerwonym zabarwieniu mogą pojawić się w ciągu kilku tygodni od ugryzienia. Zakażeniu towarzyszyć mogą również objawy takie jak:

• wysoka gorączka, osłabienie, zawroty i bóle głowy,
• bóle mięśni i stawów,
• ogólne osłabienie organizmu,
• problemy neurologiczne.

Kleszczowe zapalenie mózgu może przebiegać bezobjawowo, łagodnie lub ciężko prowadząc do kalectwa, a nawet śmierci. Objawy kleszczowego zapalenia mózgu występują dwuetapowo. Po kilku dniach od ustąpienia pierwszych symptomów dolegliwości wracają, dodatkowo towarzyszyć im mogą jeszcze inne. Zabezpieczeniem przed kleszczowym zapaleniem mózgu jest szczepienie, które uodparnia nasz organizm na tę chorobę. Warto je wykonać zimą lub wczesną wiosną, przed pierwszym wzrostem aktywności kleszczy.

Jak objawia się kleszczowe zapalenie mózgu:
Faza I (trwa 4-14 dni):

• temperatura do 38 stopni,
• złe samopoczucie, narastające osłabienie,
• bóle głowy i karku,
• bóle mięśni, kończyn, bóle gałek ocznych,

Faza II (neurologiczna):

• wysoka gorączka, nawet do 40 st.,
• silne bóle głowy,
• nudności, wymioty,
• objawy oponowe,
• bóle mięśni i stawów.

 Kiedy można zaszczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu?
 Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu w Polsce występują przez większość roku – od marca do końca listopada. Zachorowania na kleszczowe zapalenie mózgu występują praktycznie w całej Polsce. Stąd też szczepienia warto zaplanować w taki sposób, aby uzyskać odporność jeszcze przed sezonem aktywności kleszczy, a szczególnie przed planowanym wypoczynkiem w okresie wiosenno-letnim.
 Szczepienie podstawowe przeciw KZM obejmuje podanie trzech dawek. Najlepszym czasem na przyjęcie pierwszej dawki szczepionki jest luty bądź marzec. Kolejną dawkę szczepionki podaje się po miesiącu od pierwszej, natomiast trzecia dawka powinna zostać podana 5-12 miesiącach po drugiej. Jeżeli konieczne jest szybkie uodpornienie można zastosować schemat przyspieszony, który umożliwia uzyskanie odporności szybciej (po 2 dawkach podawanych w odstępie 14 dni). Badania pokazują, że pod względem skuteczności nie ma znamiennych różnic w porównaniu ze schematem podstawowym.
 Jeżeli z jakichkolwiek powodów nie rozpoczęto cyklu szczepień w okresie luty/marzec, można to zrobić przez cały okres kiedy występuje aktywność kleszczy i odnotowywane są zachorowania na KZM, a więc również późnym latem, a nawet wczesną jesienią. W tym wypadku również schemat przyspieszony jest szansą na uzyskanie odporności na KZM w sezonie występowania choroby.
 Odporność poszczepienna pojawia się już po podaniu dwóch dawek szczepionki, ale dopiero podanie 3-ej dawki szczepionki zapewnia utrzymanie odporności przez ok. 3 lata. Po tym czasie należy przyjąć dawkę przypominającą szczepionki. Dawki przypominające szczepionki (co 3-5 lat) można podać w dowolnym miesiącu.
 Szczepienia przeciw KZM najlepiej rozpocząć jeszcze przed okresem aktywności kleszczy, w lutym marcu.
 Szczepienie można realizować w praktyce przez większość roku kiedy odnotowywane są zachorowania na KZM, a więc również późnym latem, a nawet wczesną jesienią.
 Można zastosować również schemat przyspieszony. 

  Źródło: szczepienia.pzh.gov.pl